Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Diş ağrısı hemen herkesin hayatı boyunca en az bir kere karşılaştığı bir durumdur. Ancak diş ağrısı çeşitli nedenlere bağlı gelişen ve olan ve bir rahatsızlıktır. Diş ağrısı neden olur? Hangi durumlar diş ağrısını tetikler ve diş ağrısı nasıl geçer? gibi sorulara bu süreçte yanıt ararsınız. Bu yazımızda size diş ağrısı nedenlerini, çözümlerini, ağrı oluştuğunda neler yapmanız gerektiğini anlatacağız.
Diş ağrısı başta diş çürükleri olmak üzere pek çok farklı problemden kaynaklanabilir. Hafif düzeyde olabildiği gibi şiddetli bir şekilde de seyredebilen diş ağrısı hastaların günlük hayatını da olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle ağrının ortadan kaldırılması için öncelikle ağrıya neden olan faktörlerin belirlenmesi ve gerekli müdahalenin yapılması gerekir.
Diş Ağrısı Genel Olarak Üç Şekilde Gelişir:
- Yemek Sırasında veya Sonrasında Meydana Gelen Diş Ağrısı
Yemek esnasında ya da yemek sonrası ilk yarım saat içerisinde dişin üzerindeki çürük boşluğuna yiyecek artığının girmesi ve bu yiyeceklerin ürettiği asidin diş sinirini etkilemesi ile keskin bir diş ağrısı oluşur. Diş fırçası veya diş ipi yardımı ile yemek artıklarından temizlenen dişin ağrısı kısa bir süreliğine geçer. Tekrardan bu tip bir diş ağrısı oluşmaması için diş hekimine müracaat edilip gereken diş tedavisi yapılmalıdır. Gereken diş tedavisi yapılmadığı takdirde diş ağrınız çoğalarak daha kötü sonuçlar gösterebilir. - Dinmeyen Diş Ağrısı
Genel olarak gece meydana gelen bu tip diş ağrıları uzun süreli olur. İlerleyen diş çürüğü sebebi ile diş sinirinin ölümü ve dişin enfekte olması, dişin etrafında ya da yüzde şişlik meydana getirir. Böyle bir durumda da diş ağrısını dindirmek oldukça zordur. Diş ağrısını dindirmek için önce diş yüzeyinde yemek artıkları temizlemek gereklidir. Dinmeyen bir diş ağrısı ile karşılaşıldığında öncelikle diş hekiminin tavsiye ettiği diş ağrısı için ilaç veya dişteki enfeksiyonu kontrol altına alacak antibiyotik alınmalıdır. Ancak mutlaka diş hekimine enfekte durumdaki dişe müdahale edilmesi için başvurulmalıdır. Enfekte durumda olan diş için kulaktan dolma bilgiler uygulamak anlık çözümler olur. Eğer dişiniz enfekte olmuşsa hemen diş hekiminden randevu alıp, en kısa sürede tedaviye başlamalısınız. - Yaralanmalar
Yüz bölgesinde, çene kemiğinde ve dişlerde yaralanmalar fiziksel travma sonucu meydana gelir. Çene kemiğinde veya dişlerde travma sonucunda kırık ve çatlaklar oluşur hatta diş yerinden de çıkabilir. Bu tip yaralanma vakalarında en kısa süre içerisinde hasta diş hekimine ulaştırılmalıdır. Kırılan bir diş parçası var ise bu kırık diş parçası muhafaza edilmeli ve en yakın diş hekimine başvurulmalıdır. Bu durum göz ardı edildiğinde, hastada şiddetli diş ağrısı ve buna bağlı diş sağlığından büyük problemler yaşanabilir. Dişte yaralanmaya sıklıkla çocuklarda, trafik kazası geçirenlerde ve sporcularda rastlanır. Sporcular diş yaralanmalarından kendini korumak için bir takım apareyler kullanır. Travma sonucunda karşılaşılabilecek önemli durumlardan biri de dişin kemik yuvasından çıkmasıdır. Diş yuvasından çıkmışsa dişin diş hekimine ulaştırılma şekli ve süresi oldukça önemlidir. Diş, dokulara zarar vermemesi ve dişin yuvasına rahatça tekrardan yerleşmesi için kök kısmından değil kron kısmından tutulmalıdır. Kron kısmından tutulan diş yabancı maddelerden arındırılması için ovalanmadan su ile yıkanmalıdır. Bu işlemde diş fırçası kullanılmamalıdır. Temizliği yapılan diş fizyolojik serum, süt veya hastanın yanağı içerisinde muhafaza edilerek diş hekimine otuz dakika içerisinde ulaştırılmalıdır.
Diş Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Genellikle diş ağrısı durumunda akla ilk gelen çürüklerdir. Diş çürükleri ağrının en yaygın nedenidir ancak daha farklı sorunlardan kaynaklı olarak da ağrı meydana gelebilir. Diş ağrısının nedenler:
Diş Çürükleri
Şayet dişlerden biri çürüdüyse tüketilen gıdaların parçaları çürükten kaynaklı olarak hasar gören bölgeye takılır ve bu bölgede birikerek ciddi bir rahatsızlık verir. Kimi zaman kişinin gece uykusundan uyanacağı kadar şiddetli ve dayanılmaz bir diş ağrısı da meydana gelebilir.
Bunun nedeni bakterilerin artık dişin ‘pulpa’ olarak adlandırılan damar ve sinirleri de içeren kısmına ulaşmış olmasıdır. Bu durum yemek artıkları ve bakterilerin dişin siniri ile mikro düzeyde teması anlamına geliyor ve haliyle ağrının şiddeti de daha fazla olabiliyor. Çürük diş sadece tatlı gıdalar tüketildiğinde dişlerde sızlama ya da ağrı şeklinde de kendini belli edebilir. Bu gibi durumlarda ağrının oluşmasını beklemeden diş hekimine görünmekte fayda olacaktır.
Dentin Hassasiyeti
Dentin hassasiyeti de geçici diş ağrısı problemine yol açabilir. Sıcak ya da soğuk içecekler, yiyecekler tüketildiğinde dişlerde aniden başlayan bir ağrı ya da sızlama olur. Etken unsur ortadan kalktığında ise ağrı da kendiliğinden geçer. Bazı hastalarda diş eti çekilmesine bağlı olarak kök yüzeyler açığa çıkabilir. Sıcak ve soğuk kök yüzeylerde hassasiyete neden olur özellikle beslenme sırasında ağrı şikâyeti gelişebilir.
Gömülü Diş
20’lik dişler ya da 20 yaş dişi gibi isimlerle adlandırılan üçüncü büyük azı dişleri, diş diziliminin en sonunda yer alır ve çoğu zaman diş fırçalama esnasında bu dişler iyi temizlenemez. Bu durum da 20lik diş ağrısı şikâyetine yol açabilir. Üçüncü azı dişler gömülü konumda olabilir ve bu nedenle hemen önünde bulunan ikinci azı dişlerine de zarar verebilir.
Elbette ağrı şikâyeti de ortaya çıkabilir ve ağrı kulak, göz hatta boyun bölgesine kadar yayılabilir. Ağrıya neden olan gömülü dişlerin çekilmesi gerekir. Eğer çekilmezse ağrının yanı sıra hemen yanında bulunan dişe zarar vermesi de söz konusu olacaktır. Özellikle yüz bölgesinde şişmeye de neden olması durumunda enfeksiyon şüphesi doğar ve antibiyotik ilaç kullanımı gerekir.
Diş Etinden Kaynaklanan Ağrı
Diş etlerinden kaynaklanan problemler de diş ağrısı sonucunu doğurabilir. Bazı hastaların da dişleri gayet sağlıklı olmasına rağmen diş etleri dolayısıyla sorun yaşayabilir. Diş etleriyle ilgili yaşanan en yaygın sorun iltihaplanmadır. Periodontitis olarak adlandırılan iltihaplanma diş etlerinde kanama ve kırmızı renk olması ile kendini belli eder.
Diş etlerinde çekilme ya da büyüme olması, dişlerde yer değiştirme, aralanma, sallanma ya da apse oluşumu gibi belirtiler de gösterebilir. Apse oluşumu durumunda diş ağrısı da meydana gelir ve bu ağrı hissine yol açan da iltihaplanmadan kaynaklanan basınçtır. Bu nedenle iltihap tedavi edildiğinde ağrı da kendiliğinden ortadan kalkar. Tedavi ise anestezi altında gerçekleştirildiği için hastanın acı hissetmesi engellenir.
Yansıyan Ağrılar
Yansıyan diş ağrısı adından da anlaşılabileceği gibi kaynağından uzak olan bir bölgede ağrı hissedilmesidir. Herhangi bir dişte meydana gelen ağrının yan kısımlarında bulunan dişlerle birlikte karşı çenede bile ağrıya neden olabileceğini unutmamak gerekir. Ancak yansıyan ağrılar çenenin orta hattını geçmez.
Yani çenenin sol tarafından hissedilen bir ağrı aynı anda sağ tarafında da hissedilmez. Sol tarafta hem alt hem de üst çenede hissedilmesi mümkündür. Altta bulunan 20 yaş dişleri kulak ve ön dişlerde de ağrıya yol açabilir. Üst çenede yer alan 20 yaş dişi ise şakak, göz ya da elmacık kemiklerinde hissedilebilir. Tüm bu ağrılar da genel olarak yansıyan ağrı olarak değerlendirilir.
Sinüzit
Üst çenenin arka bölgesinde yer alan dişler sinüs olarak adlandırılan boşluklarla ilişkidedir ve bu durum da ağrıya yol açabilir. Sinüsler kafa kemiklerinin içine yerleşmiş olan ve burun içine açılan kemik boşluklarıdır. Bu boşluklardaki mukozanın iltihaplanması ise sinüzit olarak adlandırılan bir rahatsızlığa sebebiyet verir.
Sinüzitten kaynaklanan ağrılar ise hastalar tarafından diş ağrılarıyla karıştırılabilir. Elbette bu gibi durumlarda da mutlaka diş hekimine görünmek gerekir. Çünkü diş ağrısı şikayetinin sinüzitten mi yoksa diş ya da diş etlerinden mi kaynaklandığını belirleyen diş hekimleri ile kulak burun boğaz doktorlarıdır.
Diş Ağrısının Belirtileri:
Diş ağrıları bazen hafif bazen de şiddetli olabilir. Aniden başlayıp, geceleri daha da şiddetlenebilir. Diş ağrısı ile beraber; şişlik, diş eti kanaması, soğuğa ve sıcağa duyarlılık, ağız açmada kısıtlık, ateş ve baş ağrısı şikâyetleri yaşanabilir.
Çürük Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Hastalar diş ağrısı nasıl geçer ya da diş ağrısına ne iyi gelir gibi soruların yanıtlarına yönelebiliyor. Ancak bu gibi durumlarda kalıcı çözümlere yönelmek yani diş hekimine görünerek tedavinin yapılmasını sağlamak en doğru tercih olacaktır. Çürükten kaynaklanan diş ağrılarına müdahale edilmesi ve çürüğün temizlenmesi, dolgu işleminin yapılması gerekir.
Geçici olarak ağrıyı azaltan yöntemlerin etkisi de kısa sürelidir. Sonrasında ağrı yeniden başlar ve tedavi yapılana kadar ağrının kendiliğinden geçmesi de beklenmemelidir. Çoğu zaman diş ağrısı durumunda düzenli olarak ağrı kesici kullanımı tercih edilebilir. Ancak ağrı kesicinin etkisi geçtiğinde ağrı yeniden başlar. Bu nedenle tek çözümün çürük tedavisi olduğunu belirtebiliriz.
Diş Ağrısına İyi Gelen Doğal Yöntemler
Hastalar diş ağrısı durumunda diş hekimine ulaşana kadar geçen sürede biraz da olsa rahatlamak için doğal yöntemleri tercih edebilir. Ancak çevreden duyulan ya da internette yazan her bilgiyi doğru kabul etmek ve uygulamak da büyük bir hata olabilir. Özellikle ağrıyan dişe kolonya, alkol sürmek, aspirin eriterek bu dişe sürmek gibi yöntemler diş etlerine zarar verebilir ve yeni bir ağrının daha oluşmasına yol açabilir. Doğruluğundan emin olmayan gelişigüzel yöntemleri uygulamak ağrının artmasına da yol açabilir.
Diş hekimine ulaşana kadar diş ağrısı için yapılabilecek yöntemlerin sayısı oldukça azdır. Bu yöntemleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
Tuzlu Su ile Gargara
Ilık su içerisine tuz koyarak karıştırın ve günde birkaç kez bu su ile gargara yapın. Bu yöntem diş ağrısı durumunda rahatlatıcı bir etki yapabilir ve ağrının azalmasını sağlayabilir. Ancak ağrının tamamen ortadan kalkmasını sağlamaz.
Karanfil
Ağrıyan dişin üzerine az miktarda karanfil yağı damlatmak ya da karanfil çiğnemek de ağrının hafif de olsa azalmasını sağlayabilir. Ancak bu yöntemi de aşırı düzeyde kullanmak diş etlerinin ya da dişlerin zarar görmesine yol açabileceği için günde 1 – 2 kez uygulamak gerekiyor.
Sirkeli Su ile Gargara
Ilık suya sadece 1 – 2 damla sirke damlatarak gargara yapabilirsiniz. Ancak sirke miktarına dikkat etmeniz gerekiyor. Sirkeyi fazla koymanız ağız içi dokularda tahrişe ve tahribata yol açabilir.
Diş Ağrısı Neden Gece Tutar?
Şiddetli olan diş ağrısı genellikle gece saatlerinde başlar. Bunun nedeni vücudun hormonal değişimlerinden kaynaklı olarak damar içi basıncın artmasıdır. Damarda genişleme olması nedeniyle ağrı daha şiddetli hissedilir. Bu gibi durumlarda yapılabilecek en doğru hamle sabah erkenden diş hekimine gitmek olur. Geceyi daha rahat geçirmek için de ağrı kesici ilaçlardan yardım alınabilir.
Kaplama diş ağrıları nasıl geçer?
Diş kaplamasındaki erken dönemli ağrılar kaplamanın yapıştırılmasından hemen sonra başlamış ise, yapıştırmaya bağlı diş hassasiyeti meydana gelmiştir. Bu diş kaplamasındaki ağrının azalarak geçmesi beklenmelidir. Ancak kaplamanın karşıt diş ile fazla teması yani çiğneme esnasında çarpma hissedilmesi durumunda vakit kaybetmeden diş hekiminize danışmanız gerekmektedir.
Diş kaplamasındaki ağrılar uzun dönem sonra meydana gelmiş ise iki sebebi olabilir. Birincisi diş eti kaynaklı olan ağrılardır. Kaplama sökülmeden diş eti tedavisi ile (küretaj) giderilebilir. Ancak diş eti problemi çok ileri boyutta ise ve yoğun kanama varsa kaplamanın yenilenmesi gerekebilir. Diğer bir sebep, kaplamanın altındaki dişte çürük oluşmuş ve dişin sinirine kadar ilerlemiş olabilir. Bu durumda kaplama altındaki dişe kanal tedavisi yapılması gerekmektedir. Kaplama sökülmeden, dişin sinirine ulaşacak şekilde delinerek kanal tedavisi yapılabileceği gibi kaplamanın sökülmesi de söz konusu olabilir.
Diş eti ağrısı nasıl geçer?
Diş eti iltihabıyla seyreden gingivitis, tedavi edilmeden ilerleyip dişi çevreleyen dokularda kayba neden olursa, periodontitis gelişir. Kemik kaybıyla karakterizedir. Bu aşamada diş etlerindeki şişme, kaşınma hissi, basınç hissi ve kanamaya ağrı da eşlik eder.
Diş eti ağrısı özellikle diş eti apseleri ve ülseratif lezyonlarda belirgin bir şekilde hissedilir. Diş hekimi kontrolleriyle, ağızda ağrıya neden olabilecek aftöz lezyonlar gibi diğer durumlardan ayırt edilip, ona göre tedaviye yönlendirilmeleri önemlidir.
Diş eti ağrısı, ağrıya neden olan etkene yönelik bir tedaviyle ortadan kaldırılır. Akut durumlarda, apsenin boşaltımı (drenajı) gerekir. Nekrotize alanlarının temizliği, derin ve iltihabı dokuların çıkarılmasıyla bölgedeki basıncı azaltmak ve diş eti derinliklerini ortadan kaldırmak suretiyle ağrı hissi giderilir ve diş etleri sıkı kıvamlı, sağlıklı formunu geri kazanır.
20’lik Diş Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
20’lik diş ağrısı belirtilerini kısa bir liste halinde aktarabiliriz:
- Ağız içinde kızarıklık ve şişlik
- Yüz bölgesinde şişme
- Yutkunmada güçlük çekme
- Ağızda kötü koku ve kötü tat hissedilmesi
- Baş ağrısı
- Lenf bezlerinde şişlik
- Sıcak ve soğuğa karşı hassasiyet
- Çeneyi kapatma ya da çiğneme sırasında dişin olduğu bölgede basınç hissedilmesi
Yirmi yaş dişi ağrısı nasıl geçer?
Gömülü yirmi yaş dişleri çıkmaya çalıştığında üst çenede kulak bölgesi ve şakaklara alt çenede çene altına ve boyuna doğru ağrı verebilir. Bazen bu bölgelerdeki lenf bezlerinde de şişlik ve hassasiyet oluşturabilir. Böyle bir durum geliştiğinde hasta mutlaka hekime başvurmalıdır. Durumun ciddiyetine göre hekim doğru antibiyotik ve ağrı kesiciyi hastaya reçete eder. Diş sürme ağrısı hekimin uygun gördüğü süre boyunca ilaçlar düzenli kullanıldığında zamanla kontrol altına alınır ve ilgili diş çekildikten sonra tamamen geçer.
Evde Diş Ağrısı Nasıl Geçer?
Diş ağrılarının birçok nedeni olabilir. Eklem ağrıları, 20 yaş diş ağrıları, diş sinirinden kaynaklanan ağrılar, diş ve diş eti iltihabı ağrıları toplumumuzda çok sık rastlanan diş ağrılarıdır. Öncelikle diş ağrısının neden kaynaklandığı tespit edilmeli ve buna uygun bir tedavi uygulanmalıdır. Diş ağrısı tespitinin sadece diş hekimi tarafından yapılmakta olduğu unutulmamalıdır. Ancak diş hekimine gidinceye kadar ağrıyı hafifletmek için bazı çözüm önerileri de bulunmaktadır.
Ağrıyı hafifletmede uygulanabilecek doğal çözümler şunlardır;
- Diş fırçalamak çürüğe sıkışmış ve ağrıya neden olan besinleri uzaklaştırmaya yardımcı olur. Dişlerin diş ipi ile temizlenmesi ve fırçalama ağrının azalmasına neden olur.
- Sirkeli su ve tuzlu su gargarası diş ağrılarını kısmen uyuşturur. Dişi bakterilerden temizler şişlikleri azaltır. Diş eti ve açık diş çürüklerine dezenfektan etkisi vardır.
- Diş hekiminizin önerisiyle ve kullanım şartlarına uyarak ağrı kesici almanız ağrınızı belirli bir süre için geçirecektir.
- Dişe kesinlikle aspirin, kolonya, alkol konulmamalı bunların yerine karanfil yağı tercih edilmelidir. Karanfil yağı veya kuru karanfil yüzyıllardır enfeksiyonu tedavi etmede kullanılır. Diş ağrısına iyi gelen karanfil yağı anestezik ve antiseptik özelliklere sahiptir. Eugenol denilen güçlü bir madde içerir. Bakteri öldürmeye yarayan bu madde diş macunlarında da vardır. Kuru karanfil ağrıyan bölgeye konup bekletilirse o bölgeyi uyuşturarak ağrı hissini azaltır. Ayrıca anti bakteriyel özelliğinden dolayı çürük dişin çevresindeki zararlı bakterilere etki eder.
- Buz uygulaması; ağrıyan diş bölgesine soğuk kompres uygulaması ya da soğuk su ile ağzı çalkalama geçici olarak ağrıyı hafifletir. Bu durumun tam tersi olarak ağrıyan diş bölgesine sıcak kompres uygulaması ya da sıcak su ile ağzı çalkalama geçici olarak ağrıyı hafifletir.
- Gece diş ağrısı oluşmuşsa, yatar durumda olmak ağrıyı artıracağından yastık yükseltilebilir.
Bebek Diş Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Bir yaşından itibaren bebeğin biberonla ya da anne memesinde uyumasına izin verilmemelidir. Biberondaki süte şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılar ilave edilmemelidir.
Aynı şekilde hiçbir durumda emziğe de şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılar ilave edilmemelidir. Dişler, ilk sürmelerinden itibaren beslenme sonrasında temiz ve hafif nemli bir gazlı bezin işaret parmağına sarılmasıyla ya da parmak fırçası yardımıyla temizlenmelidir.
Bebeğin özellikle ilk yaşından itibaren düzenli olarak pedodonti uzmanına (çoçuk dişleri uzmanı) götürülmesiyle dönem çocukluk çağı çürüklerinin (biberon çürükleri) önlenmesi açısından önemlidir.
3,5 – 4 yaşına kadar tükürme refleksi tam gelişmediğinden diş macunsuz ya da pedodonti uzmanının önereceği diş macunları ile dişler fırçalanmalıdır. Diş fırçası mümkün olduğunca küçük başlı ve yumuşak kıllı olmalı ve sıklıkla yenilenmelidir. Fırçalama okul dönemine kadar anne-baba kontrolünde ve onların yardımıyla yapılmalıdır.
Çocuklarda Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Çocuklar için diş ağrısı huzursuzluk verecek boyutlarda da olabiliyor ve geceleri uyumayı da önleyebilir. Bu durumda tuzlu su ile gargara yapılmalı ve en kısa sürede diş hekimine başvurulmalıdır. Süt dişlerin dökülmesinin ardından yeni diş çıkması sırasında ağrı olabilir. Aynı zamanda çocuklarda da diş çürümesi sorunu ender de olsa görülebiliyor. Bu gibi durumlarda mutlaka tıbbi tedavinin uygulanması gerekir.
Diş Teli Ağrısı Nasıl Geçer?
Diş teli ağrısı genellikle teller ilk takıldığı zaman, bazen de ortodonti tedavisinin kontrol seanslarının ardından oluşup, çoğunlukla hiç bir şey yapmaya gerek kalmadan kendiliğinden geçer. Kişinin ağrı eşiğine ve çapraşıklığın şiddetine bağlı olarak bazen ağrı kesici kullanmak gerekebilir. Çoğu hasta ilaç kullanmaya bile gerek duymaz ve vücut, tellerin oluşturduğu bu gerilime 2-3 gün içerisinde adapte olur. Tedavi esnasında ağız içerisindeki tellerin yanak iç kısmına batması nedeniyle de ağrı oluşabilir. Bu durumda hasta mumu kullanılarak geçici olarak ağrı geçebilir. Ancak batan telin düzeltilmesi için en yakın zamanda bir ortodontiste gitmek gerekir.
Diş Ağrısına Hangi İlaç İyi Gelir?
Hafif ya da şiddetli diş ağrısı durumunda ağrı kesici ilaçlardan faydalanılabilir. Ancak ağrıya iyi gelecek bir ilaç tavsiyesinde bulunamayız. Çünkü ağrı kesici ilaçların etken maddeleri birbirinden farklı olabiliyor ve hastanın genel sağlık durumuna, mevcut olan diğer hastalıklarına uygun bir ağrı kesici ilacı tercih etmesi gerekiyor. Bu noktada mutlaka diş hekimine danışmalısınız. Diş hekiminiz uygun bir ilaç önerisinde bulunacaktır. Konuyla ilgili sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.
İltihaplı Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
İltihaplı diş ağrısı durumunda en kısa sürede diş hekimine muayene olmanız gerekir. Doktorunuzun reçete ettiği antibiyotik ilacı kullanarak iltihabın geçmesi sağlanabilir. Sonrasında iltihaba neden olan unsur diş hekiminiz tarafından uygulanan tedavi ile ortadan kaldırılır ve bu sayede diş ağrısı da kendiliğinden geçer. İltihabı akıtmak, iltihaplı bölgeyi sıkmak gibi yöntemler son derece yanlış ve tehlikelidir.